SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ HUKUKA GİRİŞ DERS PLANI

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ SOSYOLOJİ BÖLÜMÜ

HUKUKA GİRİŞ DERS DÖNEM PLANI (2018-2019 Güz Dönemi)

Haftalık Program

1.      Hafta

İNSAN ve KURALLARI: Ahlak ve Etik, Ahlaki Değerlendirmelerin Özellikleri, Ahlaki Tutumlarımızın Kaynağı, Özgür İrade Sorunsalı.

Kaynaklar: Ray Billington, Felsefeyi Yaşamak, ss. 106-142. (Toplam okuma yükü: 36 s.)

İlave Okuma: Ahmet Cevizci, Uygulamalı Etik / Jonah Lehrer, Karar Anı.

Film: Oldeuboi (İhtiyar Delikanlı) (2003), The Act of Killing (2012)

2.      Hafta

HUKUK ve ETİK: Faydacılık.

Kaynaklar: Sercan Gürler, Ahlak ve Adalet, ss. 40-49. (Toplam okuma yükü: 9 sy.)

İlave Okuma: Jeremy Bentham, Yasamanın İlkeleri / John Stuart Mill, Faydacılık.

3.      Hafta

HUKUK ve ETİK: Ödev Etiği, Kuçuradi Etiği. / İNSAN HAKLARI

Kaynaklar: Michael Sandel, Adalet, ss. 127-169. / İoanna Kuçuradi, Uludağ Konuşmaları, ss. 31-50. İoanna Kuçuradi, “İnsan Hakları: Kavramı ve Çeşitleri”, http://www.ankarabarosu.org.tr/Siteler/1940-2010/Kitaplar/pdf/i/insanh.pdf

İlave Okuma: Immanuel Kant, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi / İoanna Kuçuradi, İnsan ve Değerleri / İoanna Kuçuradi, Etik.

Film: İçimdeki Deniz (2004) / Becket (1964) / A Man for All Seasons (1966)

Edebiyat: Jean Paul Sartre, Doğrular.

4.      Hafta

ADALET KURAMLARI: Prosedürel Adalet Teorisi, Hakkaniyet Olarak Adalet.

Kaynaklar: Furkan Kararmaz, Hayek’te Özgürlük Zorlama ve Özgür Bir Toplumun Güvenceleri, ss. 39-50 / Michael Sandel, Adalet, ss. 169-197. (Toplam okuma yükü: 39 sy.)

İlave Okuma: Friedrich A. Hayek, Hukuk, Yasama ve Özgürlük / John Rawls, Bir Adalet Teorisi.

5.      Hafta

HUKUK VE TOPLUMSAL AHLAK

Kaynaklar: Ertuğrul Uzun, “Ahlaksızlığın Cezalandırılması: Devlin-Hart Tartışması”, H.L.A. Hart ve Hukuk-Ahlak Ayrımı.

İlave Okuma: Ronald Dworkin, Hakları Ciddiye Almak / John Stuart Mill, Özgürlük Üstüne ve Seçme Yazılar.

Film: Asılacak Kadın (1986)

6.      Hafta

HUKUKUN KAYNAKLARI: Maddi - Şekli Kaynaklar, Asli - Tali Kaynaklar / NORMLAR HİYERARŞİSİ ve HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ / GEÇERLİ HUKUKUN SAPTANMASI: Normun Yürürlüğe Girmesi, Normun Yürürlükten Kalkması, Normun Yer ve Zaman Bakımından Uygulanması.

Kaynaklar: Ertuğrul Uzun vd., Hukukun Temel Kavramları, ss. 26-38 / Kemal Gözler, Hukuka Giriş, ss. 179-206 / Tekin Akıllıoğlu, “Yasaların Zaman Bakımından Uygulanmasına İlişkin Bazı Sorunlar” http://yayin.todaie.gov.tr/resimler/ekler/1a35a99dcbf3818_ek.pdf?dergi=Amme%20%DDdaresi%20Dergisi

7.      Hafta

YAPTIRIMLAR ve YARGI ÖRGÜTÜ

Kaynaklar: Ertuğrul Uzun vd., Hukukun Temel Kavramları, ss. 78-102.

8.      Hafta

HUKUK SİSTEMLERİ ve TÜRK HUKUK TARİHİ

Kaynaklar: Ertuğrul Uzun vd., Hukukun Temel Kavramları, ss. 52-78.

9.      Hafta

KAMU HUKUKU - ÖZEL HUKUK AYRIMI ve HUKUK DALLARI

Kaynaklar: Kemal Gözler, Hukuka Giriş, ss. 63-95.

10. Hafta

HUKUKUN TOPLUMSAL KAYNAKLARI: Normatif Olgular

Kaynaklar: Ülker Gürkan, Hukuk Sosyolojisine Giriş, ss. 33-47.

İlave Okuma: Cemal Bali Akal, Hukuk Nedir?

11. Hafta

HUKUKİ TİPOLOJİ, HUKUKTA DÖNÜŞÜM, HUKUKUN TOPLUMSAL DÖNÜŞÜME YÖNELİK ARAÇSAL KULLANIMI

Kaynaklar: Ülker Gürkan, Hukuk Sosyolojisine Giriş, ss. 47-60 / Cahit Can, Türk Hukukunun Kökenleri ve Türk Hukuk Devrimi, ss.151-190.

İlave Okuma: Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk / Sina Akşin, Kısa Türkiye Tarihi / İlber Ortaylı; İsmail Küçükkaya, Cumhuriyetin İlk Yüzyılı / Cahit Can, Cumhuriyet Devrimi ve Öngörülemeyen Bugünü.

12. Hafta

TOPLUMSAL SORUNLAR ve HUKUK: Aile

Kaynaklar: Nadire Özdemir, İlişkisel Özerklik Bağlamında Evli Birey (291 sy.) / Furkan Kararmaz, Okan Yılmaz, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Şiddet Sonrası Destek Stratejisinin Önemi ve Türkiye’deki Durum. (28 sy.)

İlave Okuma: Zeynep Özlem Üskül Engin, Hukuk Sosyolojisi Açısından Türkiye’de Evlenmenin Evrimi / Ayşe Aydın Şafak, Feminist Bir Bakışla Türk Aile Hukukunda Kadın Bedeni.

13. Hafta

TOPLUMSAL SORUNLAR ve HUKUK: Suç ve Ceza

Kaynaklar: Özkan Agtaş, Ceza ve Adalet, ss. 87-146 / Eylem Ümit Atılgan, Türkiye’de İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo Hukuki Bir Araştırma (400 sy.) / Eylem Ümit Atılgan, Mekandan İmkana, ss. 68-96.

İlave Okuma: Serpil Sancar, Erkeklik: İmkansız İktidar / R. W. Connell, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar / Beccaria, Suçlar ve Cezalar Hakkında / Michel Foucault, Hapishanenin Doğuşu / Bronislaw Malinowski, Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek.

14. Hafta

TOPLUMSAL SORUNLAR ve HUKUK: Çalışma Hayatı

Kaynaklar: Duygu Hatipoğlu Aydın, Güvencesiz Adalet (260 sy.)

İlave Okuma: Richard Sennett,  Karakter Aşınması / Richard Sennett, Zanaatkar

Film: Los Lunes al Sol [Güneşli Pazartesiler] (2002) / Deux jours, une nuit [İki Gün ve Bir Gece] (2014) / I, Daniel Blake (2016)

AÇIKLAMA VE ÖNERİLER

• Yukarıdaki planda “Kaynaklar” olarak belirtilen metinler sınav sorumluluk alanına dâhildir. “İlave okuma”, “Edebiyat”, “Film”, “Dizi” vb. başlıklar altında belirtilen eserler derste aksi belirtilmedikçe sınav sorumluluğuna dâhil değildir. Ancak bu eserlere yapılan isabetli göndermelere ilave not verilir.
• Derste kullanılan bir temel kaynak bulunmamakta farklı kaynaklardan alınan metinler üzerinden ilerlenmektedir. Birçok parça fotokopi yoluyla veya taranarak paylaşılabilir. Dolayısıyla kaynaklar kısmında belirtilen eserlerin tümünün alınmasına gerek yoktur. Ancak tamamından ya da büyük bölümünden yararlanılacak olan eserlerin her öğrencide bulunması önerilir. Tamamından ya da büyük bölümünden yararlanılacak olan eserler olarak şunları sayabiliriz:
• Ertuğrul Uzun vd., Hukukun Temel Kavramları, Anadolu Üniversitesi Yayınları. (İnternette pdf olarak bulunabilir.)
• Ülker Gürkan, Hukuk Sosyolojisine Giriş, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Nadire Özdemir, İlişkisel Özerklik Bağlamında Evli Birey, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Eylem Ümit Atılgan, Türkiye’de İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo-Hukuki Bir Araştırma, Turhan Kitabevi, Ankara
• Duygu Hatipoğlu Aydın, Güvencesiz Adalet, On İki Levha Yayınevi, İstanbul.
• Dersin okuma yükünün büyük bölümünü dönemin sonlarına doğru ele alınacak olan eserler oluşturmaktadır. Gerçekten de dersin “ÇAĞDAŞ HUKUK SOSYOLOJİSİNİN GÜNDEMİ” başlığını taşıyan son dört haftasında her hafta bir konu ele alınacak ve o konuyu ele alan bir kitap üzerinden örnekler incelenecektir. Bu kitapları ilk haftadan edinip okumaya başlamanızı tavsiye ederim. Son haftalarda finallere hazırlanma telaşı içerisindeyken bu kitapları okumanız pek mümkün olmayacaktır.
• Ders geçme notuna, yoklama notu %10, vize notu %40 ve final notu %50 ağırlıkla etki eder. Derste aksi belirtilmedikçe vize konuları finale dâhil edilmez. Mutlak değerlendirme sistemi kullanılır. Sınavlar (vize, final ve bütünleme) 110 puan üzerinden yapılır ve hiçbir öğrenciye (59,4’le kalmış olsa dahi) not eklenmez. Derslerde yoklama alınır.

Başarılar dilerim.

Furkan Kararmaz